وکیل دادگستری و احترام شایسته به دادگستری

✍🏻 حسن محسنی

یکی از وظایف وکلای دادگستری حفظ شأن و جایگاه حرفه وکالت است که بنا به اقتضای شغلی و مقام ویژه خود ملزم به رعایت محدودیت ­هایی چون اعمال احترام در گفتار، نوشتار و رفتار و مجاملت در قبال دستگاه قضایی هستند. بنابراین، نباید صرفاً به اتکای نمایندگی از موکل، با ابراز هرگونه سوءسلوک و معاملت (رفتار، گفتار یا نوشتار) در دادگستری از کرامت ویژه پیشه وکالت دور گردند و در راستای «وظیفه شغلی» به دیگری افتراء و بی‌احترامی و استخفاف روا دارند؛ آنان حتی در موقعیت وکالت دادگستری و با وجود برخورداری از مصونیت از تعقیب کیفری در این جایگاه و بهره‌­مندی از نوعی آزادی بیان، باز هم ملزم به رعایت احترام و نزاکت هستند و نقض این اجبار و الزام گرچه مشمول ضمانت ­اجراهای حقوق کیفری نیست و تعریف ضمانت­‌اجرای انتظامی نیز فرایندی متفاوت به ­نظر می ­رسد، بی­ گمان باید از جهت اختیارات دادگاه در مبارزه با تخلف و خلاف، به شرحی که در برخی نظام ­ها پذیرفته شده، در دادگستری قابل ترتیب اثر باشد. بلاشک این احترام متقابل بوده و ضامن رعایت احترام از سوی دادگستری و وکلای دیگر و متداعیین است.

دکتر محسنی در این مقاله با نگاهی به آرای صادره در پرونده‌ای که در آن یک وکیل دادگستری به نشر اکاذیب متهم شده است، چنین نتیجه گرفته که در حقوق ایران، مقررات لازم برای تضمین احترام شایسته وکیل نسبت به دادگستری، پیش‌بینی نشده است.

در پرونده مورد اشاره، یک وکیل دادگستری به دلیل مطالبی که در شکواییه و لوایحش عنوان کرده بود از سوی طرف مقابل موکل خود به نشر اکاذیب متهم شده و دادگاه بدوی این اتهام را وارد دانسته و او را به تحمل سه ماه و یک روز حبس محکوم کرده بود.

برای دریافت فایل PDF مقاله « وکیل دادگستری و احترام شایسته به دادگستری» اینجا کلیک کنید

* دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران