چطور بدون آن که وکیل دادگستری باشیم در دادگاه‌ها وکالت کنیم؟

حق استفاده از وکیل، یکی از حقوق اساسی شهروندان است، حقی آن‌قدر بااهمیت که یکی از اصول قانون اساسی کشورمان را به خود اختصاص داده است. اصل ۳۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌گوید: «در همه دادگاه‌ها، طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب نمایند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند باید برای آن‌ها امکانات تعیین وکیل فراهم گردد.» وکالت در دادگاه‌ها اصولاً بر عهده وکلای دادگستری است؛ یعنی کسانی که در آزمون وکالت پذیرفته شده و به شغل وکالت اشتغال دارند و از طرف کانون‌های وکلای دادگستری یا مرکز امور وکلا و کارشناسان رسمی قوه قضاییه، پروانه رسمی برای انجام این شغل را دریافت کرده‌اند. اما باید بدانید که قانون برای افراد دیگری هم امکان انجام وکالت در محاکم را پیش‌بینی کرده است که به آن‌ها اصطلاحاً «وکیل اتفاقی» گفته می‌شود. ماده‌ی ۲ قانون وکالت مصوب ۱۳۱۵ بیان می‌دارد: «اشخاصی که واجد معلومات کافی برای وکالت باشند ولی شغل آنها وکالت در عدلیه نباشد اگر بخواهند برای اقربای سببی یا نسبی خود (تا درجه‌ی دوم از طبقه‌ی سوم) وکالت بنمایند، ممکن است که به آنها سه نوبت در سال جواز وکالت اتفاقی داده شود.» بنابراین شخص متقاضی وکالت اتفاقی اولاً باید دانش حقوقی کافی داشته باشد. ثانیاً تنها برای بستگان خود به ترتیبی که در ماده فوق بیان شده و تنها سه بار در سال می‌تواند وکالت اتفاقی انجام دهد.


آزمون قضاوت

این بستگان چه کسانی هستند؟

ماده ۱۰۳۲ قانون مدنی طبقات و درجات قرابت را بدین شکل توضیح داده است: طبقه اول درجه اول (پدر و مادر و اولاد)، طبقه اول درجه دوم (اولاد اولاد)، طبقه دوم درجه اول (اجداد و برادر و خواهر)، طبقه دوم درجه دوم (اجداد اجداد و اولاد برادر و خواهر) طبقه سوم درجه اول (اعمام، عمات، اخوال و خالات)، طبقه سوم درجه دوم (اولاد اعمام، عمات، اخوال و خالات) را در بر می‌گیرد. همچنین ماده ۱۰۳۳ همین قانون می‌گوید :«هر کس در هر خط و به هر درجه که با یک نفر قرابت نسبی داشته باشد در همان خط و به همان درجه، قرابت سببی با زوج یا زوجه او خواهد داشت، بنابراین پدر و مادر زن یک مرد اقربای سببی درجه اول مرد و برادر و خواهر شوهر یک زن از اقربای سببی درجه دوم آن زن خواهند بود.»

تشریفات و مدارک لازم برای دریافت جواز وکالت اتفاقی

برای دریافت مجوز وکالت اتفاقی، باید به کانون وکلای دادگستری مراجعه و درخواست کتبی خود را ارائه کنید. این درخواست یک فرم چاپ شده است که می‌توان آن را از دفاتر کانون‌های وکلا دریافت کرد. در این درخواست باید میزان تحصیلات، تجربیات قبلی و دلایلی که برای دریافت این پروانه اهمیت دارند ذکر کنید. همچنین مشخصات کامل و نشانی موکل یا موکلان موردنظر و درجه قرابت آنان و نیز مشخصات ‌موضوعی را که متقاضی قرار است در دادگاه طرح کنید یا عهده‌دار دفاع از آن شوید، اعلام کرده و مدارک مورد استناد را پیوست کنید. به همراه درخواست صدور جواز، باید فتوکپی مصدق مدارک زیر نیز به کانون وکلا تسلیم شود: فتوکپی شناسنامه و آخرین مدرک تحصیلی و دو قطعه عکس؛ فتوکپی شناسنامه موکل یا موکل‌ها و مدارک اثبات‌کننده‌ی قرابت وفق ماده ۲ قانون وکالت مصوب ۱۳۱۵؛ اصل درخواست موکل به‌عنوان کانون وکلا (به‌شرح و فرم تهیه شده) که امضاء موکل توسط کانون و یا یکی از دفاتر اسناد رسمی گواهی شده باشد؛ اخطاریه یا گواهی مرجع قضائی در مورد مشخصات پرونده و وقت رسیدگی آن نسبت به دعاوی طرح شده؛ فتوکپی کارت پایان خدمت یا معافیت دائم برای متقاضیانی که مشمول خدمت نظام وظیفه هستند. البته توجه داشته باشید که مسئولیت وکیل، مسئولیت سنگینی است؛ همانطور که پزشک مسئولیت حفظ جان بیمارانش را دارد، وکیل نیز مسئول حفاظت از مال و حیثیت و آزادی موکلش است و با یک اشتباه ساده ممکن است حقی را برای همیشه از موکلش سلب کند. به همین دلیل، قانون به کانون‌های وکلا این اختیار را داده است که در صورت صلاحدید، از متقاضیان جواز وکالت اتفاقی، یک آزمون علمی به نام «اختبار» بگیرد تا بررسی توان عملی و تجربی او را برای دفاع از آن دعوا بررسی کند. بنابراین صدور مجوز وکالت اتفاقی، منوط به موفقیت فرد در این آزمون خواهد بود که معمولاً شفاهی برگزار می‌شود. علاوه براین، تشکیل پرونده جهت بررسی درخواست متقاضی اخذ وکالت اتفاقی، منوط به واریز مبلغی است که توسط کانون وکلا در هر سال تعیین و اعلام خواهد شد. لازم به ذکر است که برای درخواست صدور جواز وکالت اتفاقی باید به کانون وکلای مرکز استانی که پرونده در حوزه ی قضایی آن استان، در جریان رسیدگی است، مراجعه شود و کانون وکلای یک استان صلاحیت صدور جواز وکالت اتفاقی برای استان دیگر را ندارد. فهرست کامل کانون‌های وکلای دادگستری کشور و نشانی و شماره تماس آن‌ها را اینجا می‌توانید ببینید

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.

دکمه بازگشت به بالا